Stanowisko Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski w sprawie inwestycji drogowych i komunalnych w Małopolsce na Konferencję z udziałem Ministra Jerzego Polaczka, Kraków 19.12.2005 r.
1. Najważniejsze zadania drogowe w Małopolsce:
- budowa autostrady A-4 Kraków - Tarnów - granica z Ukrainą (w latach 2006 - 2012),
- budowa dróg ekspresowych:
a. S-7 Gdańsk - Rabka, z przedłużeniem do Zakopanego i Chyżnego,
b. S-1 Pyrzowice - Cieszyn, z połączeniem Oświęcim - Brzeszcze - Bielsko-Biała,
- budowa całkowitej obwodnicy drogowej Krakowa na parametrach drogi GP (zarówno jej części wschodniej jak i północnej),
- wybudowanie połączeń węzłów autostradowych z istniejącą siecią dróg,
- wybudowanie "Drogi współpracy regionalnej" Sławków - Jaworzno - Oświęcim,
- podniesienie nośności dróg krajowych i wojewódzkich do nacisków 115 kN/oś,
- budowa do 2015 r. obwodnic miast i miejscowości w ciągu dróg krajowych i wojewódzkich; m.in.: Kraków - północna i wschodnia, Nowy Sącz, Zakopane, Dobczyce, Zembrzyce, Biecz, Kocmyrzów, Proszowice, Nowy Targ, Wadowice, Andrychów, Kalwaria Zebrzydowska, Skawina, Olkusz, Wolbrom, Zator, Oświęcim, Bochnia, Brzesko, Chrzanów, Trzebinia, Chełmek, Dąbrowa Tarnowska, Tarnów, Książ Wielki, Koszyce, Szczurowa, Mokrzyska, Limanowa, Mszana Dolna, Tuchów, Łącko, Skała, Wojnicz, Spytkowice, Jabłonka.
2. Rozbudowa Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Jana Pawła II w Krakowie-Balicach wraz z dostosowaniem do wymogów Schengen.
3. Konieczność podjęcia działań legislacyjnych dla przyspieszenia programów budowy inwestycji drogowych i komunalnych.
Główną przyczyną powolnego tempa przygotowania i realizacji inwestycji liniowych jest brak uregulowań prawnych, umożliwiających szybkie i skuteczne działanie.
Obecnie z uwagi na tragiczny bilans ludzki wypadków drogowych oraz wieloletnie zapóźnienia w inwestycjach drogowych (i innych o charakterze liniowym) powinna powstać jedna nowa ustawa "Prawo inwestycyjne dla rozwoju", która obejmowałaby zarówno budowę, jak przebudowę i rozbudowę. Jej zakres powinien być zbliżony do ustawy specjalnej z dnia 10.04.2003 r., i obejmować:
a. wszystkie drogi publiczne i infrastrukturę komunalną,
b. wykorzystać doświadczenia działania "spec ustawy" dla dróg krajowych,
c. umożliwiać przygotowanie i rozpoczęcie inwestycji w czasie nie dłuższym niż 3 lata.
Ustawa ta powinna obejmować wszystkie zagadnienia związane od fazy projektowania poprzez pozyskanie terenu, uzyskanie pozwolenia na budowę, zamówienia publiczne, realizację, aż po oddanie do użytkowania oraz obowiązywać przez określony czas np. do 2015 r. tj. do zakończenie kolejnego etapu wykorzystania środków unijnych.
Każde "poprawianie" obowiązujących licznych ustaw spowoduje, że będzie coraz więcej niespójności pomiędzy nimi, a praca będzie polegała na ich wyjaśnieniu i ciągłym "przygotowaniu inwestycji".
4. Najważniejsze zagadnienia.
1. Ważność pozwolenia na budowę i innych decyzji administracyjnych oraz uzgodnień i pozwoleń.
Pozwolenie na budowę powinno być ważne 5 lat (możliwość zgromadzenia środków finansowych na realizację). Pozostałe decyzje administracyjne, pozwolenia i uzgodnienia - minimalny termin ważności 3 lata.
2. Zajęcie terenu pod inwestycje
Po otrzymaniu propozycji wykupu właściciel terenu ma czas 1 miesiąca na określenie swojego stanowiska. W przypadku odmowy bądź braku pisemnego stanowiska w tej sprawie, zajęcie terenu pod inwestycję następuje z mocy prawa. Właścicielowi przysługuje bezpłatne postępowanie sądowe, które określi warunki zapłaty czy też innej rekompensaty za teren. W przypadku podjęcia przez właściciela działki negocjacji cenowych inwestor drogowy ma 3 miesiące na wspólne ustalenie ceny (dwie dodatkowe propozycje). W przypadku braku porozumienia co do ceny gruntu w tym terminie, następuje zajęcie terenu, a właścicielowi przysługuje bezpłatne postępowanie sądowe. Przy braku właścicieli bądź braku możliwości złożenia im oferty cenowej zajęcie terenu następuje po 1 miesiącu od daty zwrotki propozycji wykupu. Właścicielowi przysługuje bezpłatne postępowanie sądowe.
3. Nowelizacja Ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez np.: uporządkowanie terminów proceduralnych (skrócenie terminów na odpowiedzi, protesty, odwołania oraz obwarowanie terminów dostarczenia wyroków arbitrażu), umożliwiania wprowadzania zmian warunków udziału w postępowaniu oraz kryteriów wyboru wykonawcy na etapie przed otwarciem ofert, w przypadku ujawnienia błędów proceduralnych - bez konieczności unieważniania postępowania, ujednolicenia interpretacji zapisów ustawy (sprzeczne wyroki arbitrów), wprowadzenie mechanizmu chroniącego system zamówień przed nadużywaniem środków ochrony prawnej wykonawców przez zróżnicowanie kwot wpisów w zależności od wartości zamówienia, wprowadzenie w sposób jednoznaczny rezerwy kontraktowej, prawa do zmian koniecznych, skrócenia terminów składania ofert.
Przewodniczący
Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski
Kazimierz Barczyk
Kraków, 19 grudnia 2005 r.