Uchwała
XXI Walnego Zebrania Delegatów
Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski
Kraków, 3 czerwca 2008 r.
I. DROGI I INWESTYCJE INFRASTRUKTURALNE
Podstawowy dokument Unii Europejskiej "Europejska Polityka Transportowa do roku 2010; Czas na decyzje" stawia przed Polską zasadnicze zadanie zredukowania do 2010 o połowę liczby śmiertelnych wypadków. W Polsce co roku w wypadkach drogowych "ginie około sześciotysięczne miasteczko" z dziesięciokrotnie większą liczbą rannych. Te dane porażają, ta sprawa dotyka każdego z nas, należy bić na alarm.
W działania związane z poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD) muszą być zaangażowane wszystkie jednostki samorządu terytorialnego oraz zobowiązane instytucje i służby państwowe.
Do prac mających na celu poprawę BRD, z obowiązkowym audytem pod tym kątem dla wszystkich działań i inwestycji, należą: poprawa bezpieczeństwa pieszych, przebudowa niebezpiecznych miejsc, przebudowa niebezpiecznych skrzyżowań, likwidacja przejazdów przez tory PKP, itp.
1. Konkurs SGiPM
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje o aktywny udział samorządów w Konkursie SGiPM "Bezpieczne drogi w Małopolsce - budujemy chodniki i ścieżki rowerowe" dla gmin wiejskich, miejskich i powiatów Województwa Małopolskiego na najlepsze działania, w tym inwestycyjne, ze szczególnym uwzględnieniem budowy chodników, poboczy dla: dzieci, pieszych, rowerzystów przy drogach gminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz ścieżek rowerowych.
Coroczny konkurs organizujemy wspólnie z: Wojewódzką Radą Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Zarządem Dróg Wojewódzkich w Krakowie, Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Krakowie, Komendą Wojewódzką Policji w Krakowie, Małopolskimi Ośrodkami Ruchu Drogowego, Małopolskim Kuratorium Oświaty, którzy stanowią Kapitułę Konkursu.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje także do samorządów realizację własnych programów "Bezpieczna Gmina, Bezpieczny Powiat, Bezpieczne Województwo".
2. Przyspieszenie realizacji inwestycji drogowych w Polsce
Główną przyczyną powolnego tempa przygotowania i realizacji infrastrukturalnych inwestycji liniowych jest brak uregulowań prawnych, umożliwiających szybkie i skuteczne działanie.
Obecnie z uwagi na wieloletnie zapóźnienia w inwestycjach drogowych (i innych o charakterze liniowym) oraz tragiczny bilans ludzki wypadków drogowych powinna powstać jedna nowa ustawa "Prawo inwestycyjne dla rozwoju", która obejmowałaby zarówno budowę, jak przebudowę i rozbudowę. Jej zakres powinien być zbliżony do ustawy specjalnej z dnia 10.04.2003 r., i obejmować:
a. wszystkie drogi publiczne i infrastrukturę komunalną,
b. wykorzystać doświadczenia działania "spec ustawy" dla dróg krajowych,
c. umożliwiać przygotowanie i rozpoczęcie inwestycji w czasie krótszym niż 2 lata.
Zmiany w prawie powinny obejmować wszystkie zagadnienia związane od fazy projektowania poprzez pozyskanie terenu, uzyskanie pozwolenia na budowę, zamówienia publiczne, realizację, aż po oddanie do użytkowania oraz obowiązywać przez określony czas np. do 2015 r. tj. do zakończenie kolejnego etapu wykorzystania środków unijnych.
Dla przyspieszenia realizacji strategicznych inwestycji, należy przyjąć "szybką ścieżkę" aplikacyjną, ale także "szybką ścieżkę" w zakresie realizacji i rozliczeń dotacji.
3. Uporządkowanie i modernizacja sieci dróg.
Polska wciąż zajmuje w Europie jedno z ostatnich miejsc pod względem nakładów na utrzymanie dróg. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest fakt, że z łącznej, liczącej 378 tys. km sieci dróg, aż 96% stanowią drogi zarządzane przez samorządy terytorialne, które z powodu niedofinansowania nie maja funduszy na działania inwestycyjne.
Apelujemy o podjęcie działań zmierzających do:
a) kompleksowego uporządkowania sieci drogowej, a w szczególności o dostosowanie kategorii dróg do ich faktycznej roli, obciążenia, parametrów technicznych, co pociągnie za sobą zmiany kategorii ok. 40% dróg,
b) zapewnienie samorządom terytorialnym dodatkowych środków finansowych na modernizacje i rozbudowę sieci drogowej. Środki te powinny pochodzić z udziałów w podatku VAT (samorządy województw) oraz udziału w akcyzie od paliw płynnych (gminy i powiaty),
c) uporządkowanie prawa regulującego zarządzanie drogami.
4. Budowa chodników i poboczy.
Szczególnej ochrony wymagają najsłabsi uczestnicy ruchu drogowego: dzieci, piesi, rowerzyści - najbardziej narażeni na utratę zdrowia i życia, często bez swojej winy.
Niechronieni uczestnicy ruchy drogowego są grupą wymagającą szczególnej ochrony, gdyż stanowią prawie połowę liczby ofiar wypadków drogowych, a w obszarach miejskich jeszcze więcej. Wymaga to przede wszystkich powszechnego stosowanie urządzeń fizycznej ochrony pieszych, budowy wydzielonych dróg rowerowych, systemu ochrony dzieci w drodze do szkoły.
Infrastrukturze drogowej przypisuje się bezpośredni i pośredni udział w 30% wypadków drogowych. Cel tez będzie wymagał rozwoju bezpiecznej i zhierarchizowanej sieci dróg i ulic oraz nowoczesnego zarządzania ruchem drogowym.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje o budowę i utrzymanie bezpiecznej infrastruktury drogowej wraz z otoczeniem i elementami towarzyszącymi, jako priorytetu w każdej jednostce samorządu terytorialnego.
II. EURO 2012
1. EURO 2012 w Krakowie.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje do wszystkich środowisk o aktywny udział w działaniach na rzecz organizacji EURO 2012 w Krakowie, na terenie historycznej Małopolski. Jest to priorytetowa sprawa dla rozwoju województw Polski Południowo-Wschodniej, ogromna szansa na rozwój infrastruktury międzyregionalnej oraz wielkiej promocji w świecie.
Organizacja EURO 2012 to wyjątkowa szansa na rozwój infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej oraz impuls dla naszych przedsiębiorców.
2. Przygotowanie infrastruktury dla organizacji EURO 2012.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski po raz kolejny apeluje o przyspieszenie działań związanych z dokończeniem przed 2012 rokiem m.in. budowy autostrady A4 z Krakowa do Lwowa, drogi ekspresowej S7 Warszawa - Kielce - Kraków - Zakopane - Chyżne, drogi krajowej nr 73 na odcinku od Kielc do Tarnowa oraz unowocześnieniem linii kolejowej Katowice - Kraków - Rzeszów - Przemyśl (a nie tylko linii od granicy niemieckiej do Katowic).
3. Budowa boisk sportowych w każdej wiosce Małopolski.
Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski apeluje do Samorządu Województwa Małopolskiego, Sołtysów, Dyrektorów Szkół i Liderów Społeczności Lokalnych o budowę boisk sportowych możliwie we wszystkich wioskach Małopolski w związku z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej Euro 2012 w Krakowie.
W wielu wioskach można znaleźć płaskie tereny położone przy drodze, stanowiące wspólnoty wiejskie. Przy pracy własnej mieszkańców oraz wsparciu Urzędu Gminy i MRPO oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ("inwestycje zielone") za kilkadziesiąt tysięcy złotych można wykupić i wstępnie przygotować ok. 1ha ziemi z przeznaczeniem w pierwszej kolejności na ogólnodostępne, wielofunkcyjne, przyszkolne boiska sportowe zarówno do piłki nożnej jak i dla innych dyscyplin sportowych, jednocześnie pełniących funkcję miejsca imprez lokalnych organizowanych przez Szkoły, Parafie, OSP, KGW, itp.
III. KONKURS SGiPM NA NAJLEPSZĄ STRONĘ INTERNETOWĄ W MAŁOPOLSCE
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski zaprasza do udziału w Konkursie Na Najlepszą Stronę Internetową W Małopolsce, którego celem jest promowanie tworzenia przez samorząd w Małopolsce własnych Stron Internetowych.
Małopolska to region o unikatowych walorach turystycznych, z pięknymi krajobrazami, uzdrowiskami i sanktuariami odwiedzanymi rocznie przez dziesięć milionów turystów i pielgrzymów z kraju i ze świata.
Strony internetowe Sołectw to przewodnik i zarazem album pokazujący całemu światu piękno i bogactwo naszych miejscowości, kościołów (piękna ołtarzy, rzeźb, witraży, świętych obrazów), zabytków, kultury - zespołów artystycznych, strojów ludowych, rękodzieła, a zarazem zaproszenie do odwiedzin lokalnych szlaków turystycznych, gospodarstw agroturystycznych, Kół Gospodyń Wiejskich, strażnic i drużyn OSP.
Założenie i redagowanie Strony Internetowej Sołectwa to także wspaniała okazja do włączenia m.in. szkoły i młodzieży w życie społeczności lokalnych, a zarazem szansa na poznanie i zaprezentowanie dziedzictwa kulturowego swojej Małej Ojczyzny.
Oceny zgłoszonych stron dokonuje Kapituła Konkursowa powołana przez SGiPM z udziałem m.in.: Dyrektora Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego Małopolskiego Urzędu Marszałkowskiego, Dyrektora Portalu "Nowa Małopolska".
IV. DOKOŃCZENIE DECENTRALIZACJI PAŃSTWA I REFORMY SAMORZĄDOWEJ
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski postuluje dalszą decentralizację państwa, szczególnie poprzez poszerzenie kompetencji samorządów wojewódzkich i przeprowadzenie reformy finansów publicznych jako warunków koniecznych prawidłowego wykorzystania funduszy UE i finansowanie inwestycji infrastrukturalnych, w tym programów inwestycji drogowych i komunalnych.
Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski apeluje o:
1. Wprowadzenia budżetu wieloletniego w miejsce dotychczasowego budżetu rocznego, jako instrumentu dla prawidłowego wykorzystania funduszy strukturalnych, szczególnie w przypadku inwestycji wieloletnich.
2. Poszerzenie katalogu dochodów (w tym podatku VAT) w celu zapewnienia wkładu własnego samorządów w projektach współfinansowanych ze środków UE.
W przypadku dużych miast podatek VAT jest dobrym rozwiązaniem i powoduje zwiększenie dochodów. Diametralnie niekorzystny jest dla małych gmin, szczególnie wiejskich, których dochody z tego podatku byłyby minimalne albo żadne. SGiPM proponuje, aby udział w podatku VAT był przeliczany na 1 mieszkańca.
3. Przekazanie gminom, powiatom i województwom wszystkich zadań mających podstawowe znaczenie dla codziennego życia obywateli i zapewnienie adekwatnych środków finansowych.
4. Zapewnienie powiatom większej skali dochodów własnych dla umożliwienia realizacji zadań wspierających lokalny rozwój społeczny i gospodarczy.
5. Wzmocnienie podstaw majątkowych samorządu, między innymi poprzez przekazanie gminom, powiatom i województwom nieruchomości Skarbu Państwa niezbędnych do realizacji celów publicznych. Szczególnie nieruchomości będących w zasobach Agencji Mienia Wojskowego, Agencji Nieruchomości Rolnych i Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.
6. Wprowadzenie standardów wykonywania zadań publicznych prowadzonych przez samorząd i powiązanie z nimi rozwiązań finansowych.
Jan Gładki
Sekretarz XXI WZC SGiPM
Henryk Słomka-Narożański
Przewodniczący XXI WZD SGiPM